W artykule przedstawiono problematykę zderzeń dzikich zwierząt z nadjeżdżającymi pociągami. Wyjaśniono przyczyny obecności zwierząt na torowisku i opisano potencjalne zagrożenia dla środowiska, jak i dla bezpieczeństwa ruchu kolejowego. W celu zmniejszenia szansy wypadku z udziałem zwierząt stosuje się różne rozwiązania: infrastrukturalne (utrudniające wstęp zwierząt na tory) i bodźcowe (ostrzegające przed zbliżającym się pociągiem) oraz metody wspomagające, które mogą zwiększyć skuteczność działania innych środków. Analiza wyników badań przeprowadzonych w różnych ekosystemach na całym świecie pozwoliła ocenić efektywność najpopularniejszych sposobów ochrony fauny przed zderzeniem z pojazdem oraz innowacyjnych rozwiązań, uwzględniających psychologię zwierząt. Zastosowanie ich pozwoli na osiągnięcie kompromisu pomiędzy rozwojem sieci transportowych, bezpieczeństwem ruchu i redukcją oddziaływania na środowisko naturalne.
REFERENCJE(50)
1.
Andreassen H.P., Gundersen H., Storaas T.: The effect of scent? marking, forest clearing, and supplemental feeding on moose? train collisions. The Journal of Wildlife Management, 69, 2005. https://doi.org/10.2193/0022-5....
Babińska-Werka J., Krauze-Gryz D., Wasilewski M., Jasińska, K.: Effectiveness of an acoustic wildlife warning device using natural calls to reduce the risk of train collisions with animals. Transportation Research D, 38, 6–14, 2015.
Backs J. A.J., Nychka J.A., St. Clair C.C.: Warning systems triggered by trains could reduce collisions with wildlife. Ecological Engineering, vol.106, Part A, 2017. https://doi.og/10.1016/j.ecole....
Backs J. A.J., Nychka J.A., St. Clair C.C.: Warning systems triggered by trains increase flight-initiation times of wildlife, Transportation Research Part D: Transport and Environment, 87, 2020. https://doi.org/10.1016/j.trd.....
Barrientos R., Borda-de-Água L.: Railways as Barriers for Wildlife: Current Knowledge. In: Borda-de-Água L., Barrientos R., Beja P., Pereira H. (eds) Railway Ecology. Springer, 2017. https://doi.org/10.1007/978-3-....
Bartoszek D., Stolarski M.: Kolizje pojazdów szynowych ze zwierzętami a bezpieczeństwo ruchu pociągów, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport, t. 96, 49-58, 2013. bwmeta1.8c538381-3b33-4b4d-98fa-a57ff98fd2d0.
Carvalho F., Santos S.M., Mira A., Lourenço R.: Methods to monitor and mitigate wildlife mortality in railways. In: Borda-de-Água L., Barrientos R., Beja P., Pereira H. (eds) Railway Ecology. Springer, 2017. https://doi.org/10.1007/978-3-....
Clevenger A. P., Waltho N.: Factors influencing the effectiveness of wildlife underpasses in Banff National Park, Alberta, Canada. Conservation Biology, 14, 47–56, 2000.
Elmeros M., Winbladh J., Andersen P. N., Madsen A. B., & Christensen, J. T.: Effectiveness of odour repellents on red deer (Cervus elaphus) and roe deer (Capreolus capreolus): a field test. European Journal of Wildlife Research, 57(6), 1223-1226, 2011. https://doi.org/10.1007/s10344....
Eriksson C.: Does tree removal along railroads in Sweden influence the risk of trainaccidents with moose and roe deer? Dissertation, Second cycle, A2E. Grimsöoch Uppsala:SLU, Department of Ecology, Grimsö Wildlife Research Station.
Gilhooly P. S., Nielsen S. E., Whittington J., and St. Clair C.C.: Wildlife mortality on roads and railways following highway mitigation. Ecosphere 10(2):e02597. https://doi.org/10.1002/ecs2.2....
Gilsdorf J.M., Hygnstrom S.E., VerCauteren Kurt C.: Use of frightening devices in wildlife damage management. USDA National Wildlife Research Center - Staff Publications, 227, 2013. https://digitalcommons.unl.edu....
Jackson, S. D., & Griffin, C. R.: A strategy for mitigating highway impacts on wildlife. In T. A. Messmer B. West (eds.) Wildlife and highways: Seeking solutions to an ecologicaland socio-economic dilemma, Bethesda: The Wildlife Society, 2000.
Jasińska K. D., Bijak S., Child K. N., Rea R. V.: Wzorce czasowe kolizji łosi z pociągami na terenie Kolumbii Brytyjskiej i ich wpływ na metody zapobiegające takim zdarzeniom. Sylwan, 164 (1), 32? 40, 2020. https://doi.org/10.26202/sylwa....
Jasińska K., Werka J., Krauze? Gryz D., Wasilewski M.: Urządzenia akustyczne UOZ? 1 sposobem na ograniczenie kolizji z udziałem zwierząt na liniach kolejowych. Sylwan, 158 (2), 143? 150, 2014.
Kossak S., Zasada działania atrapy bodźców kluczowych zastosowanej w urządzeniu UOZ-1 wypłaszającym zwierzęta z torów kolei szybkiego ruchu. W: Oddziaływanie infrastruktury transportowej na przestrzeń przyrodniczą. Red. B. Jackowiak Warszawa – Poznań – Lublin: 173–179, 2007.
Kowal P., Jasińska K., Babińska-Werka J.: Aktywne metody ochrony zwierząt wzdłuż linii kolejowych na obszarach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 22 (4), 463-471, 2013.
Krauze-Gryz D., Żmihorski M., Jasińska K., Kwaśny Ł., Werka J.: Temporal pattern of wildlife-train collisions in Poland. Journal of wildlife management, 81(8), 1513-1519, 2017.
Kušta T., Keken Z., Ježek M., & Kůta Z.: Effectiveness and costs of odor repellents inwildlife-vehicle collisions: A case study in Central Bohemia, Czech Republic. TransportationResearch Part D, 38,1–5, 2015.
Nowak S., Mysłajek R.W.: Propozycja metodyki podstawowego monitoringu użytkowania przejść dla zwierząt przez ssaki naziemne. Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 21 (59), 14-23, 2019.
] Przepusty dla zwierząt przy liniach kolejowych. Ciekawostki. Za: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. https://inzynierbudownictwa.pl... (dostęp 13.04.2021).
Putman R.J., Langbein J., Staines B.W.: Deer and Road Traffic Accidents: A Review of Mitigation Measures: Costs and Cost-Effectiveness, Report for the Deer Commission for Scotland, Contract RP23A, UK, 2004.
Roy M., Sukumar R.: Railways and Wildlife: A Case Study of Train-Elephant Collisions in Northern West Bengal, India. In: Borda-de-Água L., Barrientos R., Beja P., Pereira H. (eds) Railway Ecology. Springer, 2017. https://doi.org/10.1007/978-3-....
Sahlsten J., Bunnefeld N., Månsson J., Ericsson G., Bergström R., Dettki H.: Can supplementary feeding be used to redistribute moose Alces alces?, Wildlife Biology, 16(1), 85-92, 2010. https://doi.org/10.2981/08-085.
Santos S.M., Carvalho F., Mira A.: Current Knowledge on Wildlife Mortality in Railways. In: Borda-de-Água L., Barrientos R., Beja P., Pereira H. (eds) Railway Ecology. Springer, 2017. https://doi.org/10.1007/978-3-....
Sarma U. K., Easa P. S., Menon V.: Deadly lines: A scientific approach to understanding and mitigating elephant mortality due to train hits in Assam. Occasional Report no. 24, New Delhi: Wildlife Trust of India, 2006.
Shimura M., Ushiogi T., Ikehata M.: Development of an acoustic deterrent to prevent deer-train collisions. Quart. Report RTRI 59, 207–211, 2018. https://doi.org/10.2219/rtriqr....
Singh A. K., Kumar A., Mookerjee A., Menon V.: Jumbo express: A scientific approach to understanding and mitigating elephant mortality due to train accidents in Rajaji National Park. Occasional Report no. 3, New Delhi: Wildlife Trust of India, 2001.
St. Clair C.C., Backs J., Friesen A., Gangadharan A., Gilhooly P., Murray M., Pollock S.: Animal learning may contribute to both problems and solutions for wildlife–train collisions. Phil. Trans. R. Soc. B 374: 20180050, 2019. http://dx.doi.org/10.1098/rstb....
Stolarski M., Żyłkowska J.: Ochrona zwierząt jako istotny element procesu inwestycyjnego podczas budowy i modernizacji linii kolejowych. Problemy Kolejnictwa, 153, 2011.
Stolarski M., Pielech M.; Metody powiązania urządzeń sterowania ruchem kolejowym z systemem ochrony zwierząt UOZ-1. Logistyka, 3, 2012. bwmeta1.BPGA-0001-0041.
Stolarski M.: Urządzenia do odstraszania zwierząt UOZ-1 dla linii kolejowych o dużych prędkościach ruchu pociągu. In: Jackowiak B. (eds) Oddziaływanie infrastruktury transportowej na przestrzeń przyrodniczą, 181-187, 2007. bwmeta1.BGPK-2072-7786.
Visintin C., Golding N., van der Ree R., McCarthy M. A:. Managing the timing and speed of vehicles reduces wildlife-transport collision risk. Transportation research part D: Transport and Environment, 59, 86-95, 2018. http://doi.org/10.1016/j.trd.2....
[47} Wojtynek L., Kulińska E., Budzik R., Kulińska A.: Wypadki z udziałem zwierząt w transporcie drogowym i kolejowym w Polsce. Autobusy: technika, eksploatacja, systemy transportowe, 18 (6), 1460-1463, 2017.
Wood J., O'Connell-Rodwell C., Klempere, S.: Using Seismic Sensors to Detect Elephants and Other Large Mammals: A Potential Census Technique. Journal of Applied Ecology, 42(3), 587-594, 2005. http://www.jstor.org/stable/35....
Żyłkowska J.: Ochrona fauny w korytarzach transportowych, metody alternatywne wobec przejść dla zwierząt. Logistyka, 3, 2012. www.bwmeta1.BUS8-0024-0033.
Żyłkowska J. Stolarski M.: Problematyka kolizji dzikich zwierząt z pociągami w aspekcie psychologii zwierząt oraz bezpieczeństwa ruchu pociągów. Logistyka, 3, 2011. bwmeta1.BPL1-0007-0038.
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.